จากโรคภูมิแพ้ตนเอง (ภูมิต้านตนเอง) เช่น โรคพุ่มพวง (โรคลูปัส/Lupus)

โรคพุ่มพวง หรือโรคแพ้ภูมิตัวเอง SLE (Systemic Lupus Erythematosus, SLE) เกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันที่ทำลายเนื้อเยื่อร่างกายของตนเอง แต่สาเหตุที่ภูมิคุ้มกันทำงานผิดพลาดนั้นยังไม่แน่ชัด แต่ยังพอสามารถระบุพฤติกรรมที่อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคพุ่มพวงอยู่หลายสาเหตุ โรคนี้ยังต้องใช้ระยะเวลาในการรักษานานและเคร่งครัดเนื่องจากอาการที่กำเริบอาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้

ความเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคพุ่มพวง

• เกิดจากการใช้ยา และสารเคมีต่าง ๆ หรือยาประเภทควบคุมความดันเลือด ยาปฏิชีวนะ เป็นต้น
• เกิดจากฮอร์โมน การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในบางครั้งจะส่งผลด้วย เช่น ช่วงตั้งครรภ์หรือช่วงที่เติบโตในแต่ละวัย เป็นต้น
• การถ่ายทอดพันธุกรรม โรคหรืออาการบางชนิดที่เกิดในวงเครือญาติอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคพุ่มพวงได้
• ปฏิกิริยาต่อแสงแดด สำหรับคนที่มีผิวหนังไวต่อแสงแดดจะทำให้เกิดผลข้างเคียงจากอาการแพ้ดังกล่าวได้

โรคพุ่มพวงรักษาได้ไหม

โรคนี้สามารถรักษาได้แต่ต้องใช้เวลานานพอสมควร อีกทั้งยังต้องติดตามอาการอย่างต่อเนื่อง และทานยาตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด ร่วมกับการดูแลตนเอง ดังนี้

• อยู่ในสถานที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก
• หลีกเลี่ยงการถูกแสงแดด
• พักผ่อนให้เพียงพอ
• พยายามออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

ในการติดตามอาการ และการเฝ้าระวังอาการที่กำเริบถือว่าสำคัญอย่างมากเนื่องจากบางอาการหากอาจส่งผลถึงขั้นเสียชีวิตได้

จากโรคภูมิแพ้ เช่น ผื่นคันจากการสัมผัสขนสัตว์ (Animal Allergy) หรือ เกสรดอกไม้ (Pollen allergen)

ภูมิแพ้ขนสัตว์ (Animal Allergy) คือ อาการภูมิแพ้ ที่เกิดจากการสูดหายใจ เอาสารก่อภูมิแพ้จาก ขนสัตว์ เช่น สุนัข แมว หรือสัตว์อื่น ๆ เช่น กระต่าย เป็ด ไก่ หนู เข้าสู่ทางเดินหายใจ เมื่อสูดหายใจเข้าไปทางจมูก หรือเข้าไปในหลอดลม ก็ทำให้เกิดอาการแพ้

อาการภูมิแพ้ขนสัตว์

• อาการภูมิแพ้จมูก อาการคัน จาม ไอ จาม มีน้ำมูก คัดจมูก หายใจไม่ออก ต้องอ้าปากหายใจ
• อาการแพ้ทางผิวหนัง มีผื่นคัน ผื่นลมพิษ อาจมีอาการผิวหนังอักเสบ
• อาการภูมิแพ้ออกตา คันตา น้ำตาไหล ตาแดง
• ปอดและหลอดลม ถ้าเป็นหอบหืด อาจทำให้มีอาการไอ มีเสมหะ และหายใจเสียงดังวี๊ด ๆ

ภูมิแพ้เกสรดอกไม้ (Pollen allergy) คือ อาการภูมิแพ้ ที่เกิดจากการสูดหายใจ เอาละอองของพืช เกสรพืชเข้าสู่ทางเดินหายใจ ซึ่งการแพ้เกสรดอกไม้ มักเกิดขึ้นกับระบบทางเดินหายใจ หรือ เรียกว่า “จมูกอักเสบจากภูมิแพ้” โดยส่วนใหญ่จะไม่ค่อยเกิดตลอดทั้งปี แต่จะมีอาการภูมิแพ้ในบางฤดูกาลเท่านั้น เช่น ในประเทศญี่ปุ่น มีคนญี่ปุ่นกว่า 25 ล้านคน ป่วยเป็นโรค ภูมิแพ้ละอองเกสรดอกไม้ โดยเฉพาะในช่วงเริ่มฤดูใบไม้ผลิ เดือนมีนาคม ถึงเดือนเมษายน

อาการภูมิแพ้ เมื่อแพ้เกสรดอกไม้

อาการแพ้ ขึ้นอยู่กับว่าจะเกิดขึ้นบริเวณใด

• ตา : ตาแดง คันตา เคืองตา น้ำตาไหล
• จมูก : จมูกอักเสบ มีน้ำมูกใส ๆ น้ำมูกไหล หายใจติดขัด ไอ จาม
• ผิวหนัง : มีผื่นคัน ผื่นลมพิษ อาจมีอาการผิวหนังอักเสบ
• ปอดและหลอดลม : หลอดลมหดเกร็ง หอบ ไอ มีเสมหะ
• ต่อมหลังเมือก : ทำให้มีการเพิ่มขึ้นของน้ำมูก เสมหะ

จากการแพ้สารต่างๆ เช่น ผื่นจากแพ้ยา (Drug Allergy)

ผื่นแพ้ยา เป็นปฏิกิริยาตอบสนองของร่างกายที่ส่งผลให้มีผื่นขึ้นบนผิวหนังอย่างเฉียบพลันหรือกึ่งเฉียบพลันหลังใช้ยา เช่น ยาต้านจุลชีพ ยากลุ่มเอนเสด ยาเคมีบำบัด ยาทางจิตเวช และยากันชัก เป็นต้น โดยผื่นแพ้ยามีหลายประเภท ทั้งชนิดที่ไม่รุนแรง และชนิดรุนแรงที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

การแพ้ยา มีอาการอย่างไร

มีอาการแสดงได้หลากหลายระบบ ซึ่งอาการแสดงที่พบบ่อยที่สุด คือ อาการทางผิวหนัง โดยการแพ้ยาสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทตามความรุนแรง ได้แก่

1. การแพ้ยาแบบไม่รุนแรง เช่น ผื่นแดงจางๆ คันผิว เป็นต้น
2. การแพ้ยารุนแรงทางผิวหนัง (Severe cutaneous drug reaction) การแพ้ยาแบบนี้อาจเกิดขึ้นได้ตั้งแต่ 2 วัน ถึง 2 เดือนหลังได้รับยา เช่น มีผื่นตุ่มน้ำพอง (Steven Johnson Syndrome, Toxic epidermal necrolysis), drug reaction with eosinophilia and systemic symptoms (DRESS) และ acute generalized exanthematous pustulosis (AGEP) ซึ่งอาจนำมาสู่ความสูญเสียทั้งร่างกายและจิตใจ หรือร้ายแรงจนถึงขั้นเสียชีวิตได้

ข้อควรปฏิบัติเมื่อสงสัยว่าแพ้ยา

• หยุดยาที่สงสัยทันที
• ถ่ายรูปผื่นที่สงสัยไว้ โดยเน้นให้เห็นผื่นชัดเจน ควรถ่ายรูปบริเวณใบหน้า ลำตัว แขน และขา เพื่อเป็นประโยชน์ในการวินิจฉัยของแพทย์ต่อไป
• รีบมาพบแพทย์ พร้อมทั้งนำยาทั้งหมด รวมถึงอาหารเสริม สมุนไพรที่รับประทานในช่วงเวลาดังกล่าวมาด้วย
• หากผื่นมีการเปลี่ยนแปลงให้ถ่ายรูปไว้ทุกครั้ง